Taku Sakaushi

Diary

たおやめぶり

朝食後しばらく自宅で調べもの。フォーティーの『言葉と建築』によれば西洋建築の評価軸には男らしい・女らしいという比喩があり、それに則れば評価が高いのは古来男なのである。その理由は頑丈で堅固なものでなければ人を守れないからであろうと推測される。建築って当然そうだよなと思う。しかしそう思う反面、世界中どこでもそうだったのだろうか?と疑問もわく。それは西洋が狩猟民族であったことに関係しないのだろうか?ちなみに日本では縄文的(狩猟時代)・弥生的(農耕時代)という通俗的美意識の二元論がある。それは和歌では「ますらおぶり」(男性的でおおらか)な万葉集「たおやめぶり」(女性的で優美)な古今集と繋がるし建築も陶器もそうした二つの系列が表現の軸になってきたところがあった。そしてこの「たおやめぶり」の美意識は既述の通りフォーティーの西洋建築史には顕著には見られない、他の文献を調べても見つからない。これってかなり日本独特なのではなかろうか?(いや自分で言ったことに従えば、農耕民族にはあるはずの美意識かもしれないのだが、、、、)そこでそのことをかみさんにも尋ねてみた。「どう思う?」。彼女曰く日本のそうした美意識の対比は書道史の中にもみられ、平安から鎌倉へかけての書の変遷は典型的な事例のようだ。それは繊細優美から粗で荒々しい字への変化。貴族の暇人と戦う武将の差が表れるのだそうだ。うーんそれは、狩猟、農耕とは関係ないのだが、、、でも平安の「たおやめぶり」が生まれたのは農耕社会ののんびりムードが関係しているのではないのだろうか?ま、その結論はおいておいて、概説本ではこうした変化を女性性から男性性への移行と説明するらしい。しかし彼女が言うにはゲシュタルト的には認知できにくい線の中身に本質があり、繊細優美な平安の字を表層的に女性的と呼ぶのは間違いだというのである。これはかなり本質的な問題をぐさっと突いている。確かに表現の本質において女性的とか男性的という形容は全く意味をなさない。建築を擬人的にそう呼ぶのももはや無意味である。ただ、世の中がそれをそう呼んだという事実だけが意味を持っている。つまりそれこそが性にまとわりついたイメージのお仕着せなのであり、そのお仕着せの事実こそがジェンダー的に意味があるわけだ。なんて支離滅裂なことを考えながら、事務所へ。スタッフと類型化した住宅分析51棟をもとに打ち合わせ。なるほど名建築でもプランはステレオタイプだったりするものだ。つまりプランじゃない所で作っているということである。プランのセイムスケールってよく見るけれど、今度は断面のセイムスケールを作ってみようかな?
午後のアサマで大学へ。風のため新幹線が遅れ気味。アサマは超混雑。隣に座ったビジネスマンがマスクして死にそうなくらい咳をしている。席を移動したいのだが廊下も立っている人がいて身動きできず。車中未だ戦争本を読み続ける。やっと第一次世界大戦。この本では外交文章を例示しながらことの因果を説明する。その結果何故この当時、子供のケンカのようにいたるところで戦争していたのかが腑に落ちるように出来ている。その腑に落ちた僕なりの理解は、それまでの世界は現代世界のように国家がジグソーパズルのようにピタッとはまって出来ていたのではなかったというものである。大国と言われる国は数えるほどしかなくて、後は空き地っていう感じだったのだ。つまりパズルで言えば100のパーツで完成するところに10しかパーツが無い。だからそのパーツはどこにでも置けちゃうのである。言いかえれば世界中に空き地が一杯あって(もちろん人は住んでいるのだけれど)空き地を誰が使おうがそれを誰も文句は言わない。「でも俺が使いたい空き地にはあまり入ってこないでよ」という、そんな世界だったのだろうなああって思うのだ。野原で子供たちが野球やったりサッカーやったりして「俺らのサッカーやってるところに、外野入ってくるなよ」と中学生の兄ちゃんが小学生を追い出しているようなものである。

Cancel Reply

You must be logged in to post a comment.

On January 13, 2010
by 卓 坂牛
in 未分類

Archives

  • October 2024
  • September 2024
  • August 2024
  • July 2024
  • June 2024
  • May 2024
  • April 2024
  • March 2024
  • February 2024
  • January 2024
  • December 2023
  • November 2023
  • October 2023
  • September 2023
  • August 2023
  • July 2023
  • June 2023
  • May 2023
  • April 2023
  • March 2023
  • February 2023
  • January 2023
  • December 2022
  • November 2022
  • October 2022
  • September 2022
  • August 2022
  • July 2022
  • June 2022
  • May 2022
  • April 2022
  • March 2022
  • February 2022
  • January 2022
  • December 2021
  • November 2021
  • October 2021
  • September 2021
  • August 2021
  • July 2021
  • June 2021
  • May 2021
  • April 2021
  • March 2021
  • February 2021
  • January 2021
  • December 2020
  • November 2020
  • October 2020
  • September 2020
  • August 2020
  • July 2020
  • June 2020
  • May 2020
  • April 2020
  • March 2020
  • February 2020
  • January 2020
  • December 2019
  • November 2019
  • October 2019
  • September 2019
  • August 2019
  • July 2019
  • June 2019
  • May 2019
  • April 2019
  • March 2019
  • February 2019
  • January 2019
  • December 2018
  • November 2018
  • October 2018
  • September 2018
  • August 2018
  • July 2018
  • June 2018
  • May 2018
  • April 2018
  • March 2018
  • February 2018
  • January 2018
  • December 2017
  • November 2017
  • October 2017
  • September 2017
  • August 2017
  • July 2017
  • June 2017
  • May 2017
  • April 2017
  • March 2017
  • February 2017
  • January 2017
  • December 2016
  • November 2016
  • October 2016
  • September 2016
  • August 2016
  • July 2016
  • June 2016
  • May 2016
  • April 2016
  • March 2016
  • February 2016
  • January 2016
  • December 2015
  • November 2015
  • October 2015
  • September 2015
  • August 2015
  • July 2015
  • June 2015
  • May 2015
  • April 2015
  • March 2015
  • February 2015
  • January 2015
  • December 2014
  • November 2014
  • October 2014
  • September 2014
  • August 2014
  • July 2014
  • June 2014
  • May 2014
  • April 2014
  • March 2014
  • February 2014
  • January 2014
  • December 2013
  • November 2013
  • October 2013
  • September 2013
  • August 2013
  • July 2013
  • June 2013
  • May 2013
  • April 2013
  • March 2013
  • February 2013
  • January 2013
  • December 2012
  • November 2012
  • October 2012
  • September 2012
  • August 2012
  • July 2012
  • June 2012
  • May 2012
  • April 2012
  • March 2012
  • February 2012
  • January 2012
  • December 2011
  • November 2011
  • October 2011
  • September 2011
  • August 2011
  • July 2011
  • June 2011
  • May 2011
  • April 2011
  • March 2011
  • February 2011
  • January 2011
  • December 2010
  • November 2010
  • October 2010
  • September 2010
  • August 2010
  • July 2010
  • June 2010
  • May 2010
  • April 2010
  • March 2010
  • February 2010
  • January 2010
  • December 2009
  • November 2009
  • October 2009
  • September 2009
  • August 2009
  • July 2009
  • June 2009
  • May 2009
  • April 2009
  • March 2009
  • February 2009
  • January 2009
  • December 2008
  • November 2008
  • October 2008
  • September 2008
  • August 2008
  • July 2008
  • June 2008
  • May 2008
  • April 2008
  • March 2008
  • February 2008
  • January 2008
  • December 2007
  • November 2007
  • October 2007
  • September 2007
  • August 2007
  • July 2007
  • June 2007
  • May 2007
  • April 2007
  • March 2007
  • February 2007
  • January 2007
  • December 2006
  • November 2006
  • October 2006
  • September 2006
  • August 2006
  • July 2006
  • June 2006
  • May 2006
  • April 2006
  • March 2006
  • February 2006
  • January 2006
  • December 2005
  • November 2005
  • October 2005
  • Home
  • About
    • Profile
    • Team
  • Works
  • Blog
    • Text
    • Column
  • Contact
  • University
    • Lab
    • Lecture
  • O.F.D.A Home
  • #

© Copyright 2016 O.F.D.A.