Taku Sakaushi

Diary

社会学の方法論で建築を分析する可能性

稲葉振一郎の『社会学入門』2009を読み返してみると、社会科学とは政策科学であると書かれている。その意味は経済学なら経済発展に、社会学なら社会問題解決に、つまり政策上必要な学問ということである。
では建築に関わる学問は何に寄与するのだろうか?構造設備は社会科学同様に政策科学に近い。構造基準だとかエコ基準だとかは国策なのだから。しかるに計画、歴史、意匠などはどうだろうか?計画は使用者の使い勝手に寄与するものであり、歴史は過去の解明である。では意匠とは何か?ちょっと前まで意匠論とは寄与する何かが無い学問でよいと思っていた。
谷川渥さんが美学と言う学問はその学問によって誰かを喜ばせたり、誰かに貢献するものではない。と言っていたのを聞いて意匠論もそれでよいと思っていた。のだが少し方針を変えて、もう少し何かの役に立ってもいいと思い始めた。
そこで社会学を参考にすべく、稲葉さんの本を振り返り、古典と言われるジンメル(Simmel, G)清水幾太郎訳『社会学の根本問題』岩波文庫(1917)1979を読んでみた。薄い本で読みやすい。その中に社会学が社会を対象化する時の二つのポイントがある。一つは社会とは内容と形式に区別できること、ふたつめは社会とは個人間の相互作用のこと。
この二つのポイントはほぼ1世紀後に書かれた稲葉さんの本にしっかり受け継がれている。曰く社会学とは、社会の複数の現象間の因果関係を説明する仮説理論を作り、それを量的調査、歴史研究、ケーススタディのいずれかを用いて立証すること。立証に際し分析対象は社会の素材(内容)であり、目的はそこから個人を集合的に社会たらしめているルール(形式)を炙り出すことだと言う。
ではこうした社会学の構成を建築の意匠に適用するとどうなるか?そのためには先ず建築や都市が生み出している何らかの「結果」が必要である。それはこの場合善悪の価値づけられた状況かもしれないし、単なる特徴程度の感覚的な属性かもしれない。例えばある建築(都市、街路)の固有の感覚的属性をアンケート調査などで言語化してもいいかもしれない。次にそうした感覚を生み出していると思われるルール(形式)を炙り出す。その結果二つの因果関係を説明する仮説理論が生み出され、最期にそれらを立証するわけである。
建築現象と社会現象は気をつけないと似てるところもあれば異なるところもあるのでそう簡単に共通の方法論で解明できるものではない。しかし考え方の骨格を作る上では参考になるところが多い。

Cancel Reply

You must be logged in to post a comment.

On January 31, 2011
by 卓 坂牛
in 未分類

Archives

  • October 2024
  • September 2024
  • August 2024
  • July 2024
  • June 2024
  • May 2024
  • April 2024
  • March 2024
  • February 2024
  • January 2024
  • December 2023
  • November 2023
  • October 2023
  • September 2023
  • August 2023
  • July 2023
  • June 2023
  • May 2023
  • April 2023
  • March 2023
  • February 2023
  • January 2023
  • December 2022
  • November 2022
  • October 2022
  • September 2022
  • August 2022
  • July 2022
  • June 2022
  • May 2022
  • April 2022
  • March 2022
  • February 2022
  • January 2022
  • December 2021
  • November 2021
  • October 2021
  • September 2021
  • August 2021
  • July 2021
  • June 2021
  • May 2021
  • April 2021
  • March 2021
  • February 2021
  • January 2021
  • December 2020
  • November 2020
  • October 2020
  • September 2020
  • August 2020
  • July 2020
  • June 2020
  • May 2020
  • April 2020
  • March 2020
  • February 2020
  • January 2020
  • December 2019
  • November 2019
  • October 2019
  • September 2019
  • August 2019
  • July 2019
  • June 2019
  • May 2019
  • April 2019
  • March 2019
  • February 2019
  • January 2019
  • December 2018
  • November 2018
  • October 2018
  • September 2018
  • August 2018
  • July 2018
  • June 2018
  • May 2018
  • April 2018
  • March 2018
  • February 2018
  • January 2018
  • December 2017
  • November 2017
  • October 2017
  • September 2017
  • August 2017
  • July 2017
  • June 2017
  • May 2017
  • April 2017
  • March 2017
  • February 2017
  • January 2017
  • December 2016
  • November 2016
  • October 2016
  • September 2016
  • August 2016
  • July 2016
  • June 2016
  • May 2016
  • April 2016
  • March 2016
  • February 2016
  • January 2016
  • December 2015
  • November 2015
  • October 2015
  • September 2015
  • August 2015
  • July 2015
  • June 2015
  • May 2015
  • April 2015
  • March 2015
  • February 2015
  • January 2015
  • December 2014
  • November 2014
  • October 2014
  • September 2014
  • August 2014
  • July 2014
  • June 2014
  • May 2014
  • April 2014
  • March 2014
  • February 2014
  • January 2014
  • December 2013
  • November 2013
  • October 2013
  • September 2013
  • August 2013
  • July 2013
  • June 2013
  • May 2013
  • April 2013
  • March 2013
  • February 2013
  • January 2013
  • December 2012
  • November 2012
  • October 2012
  • September 2012
  • August 2012
  • July 2012
  • June 2012
  • May 2012
  • April 2012
  • March 2012
  • February 2012
  • January 2012
  • December 2011
  • November 2011
  • October 2011
  • September 2011
  • August 2011
  • July 2011
  • June 2011
  • May 2011
  • April 2011
  • March 2011
  • February 2011
  • January 2011
  • December 2010
  • November 2010
  • October 2010
  • September 2010
  • August 2010
  • July 2010
  • June 2010
  • May 2010
  • April 2010
  • March 2010
  • February 2010
  • January 2010
  • December 2009
  • November 2009
  • October 2009
  • September 2009
  • August 2009
  • July 2009
  • June 2009
  • May 2009
  • April 2009
  • March 2009
  • February 2009
  • January 2009
  • December 2008
  • November 2008
  • October 2008
  • September 2008
  • August 2008
  • July 2008
  • June 2008
  • May 2008
  • April 2008
  • March 2008
  • February 2008
  • January 2008
  • December 2007
  • November 2007
  • October 2007
  • September 2007
  • August 2007
  • July 2007
  • June 2007
  • May 2007
  • April 2007
  • March 2007
  • February 2007
  • January 2007
  • December 2006
  • November 2006
  • October 2006
  • September 2006
  • August 2006
  • July 2006
  • June 2006
  • May 2006
  • April 2006
  • March 2006
  • February 2006
  • January 2006
  • December 2005
  • November 2005
  • October 2005
  • Home
  • About
    • Profile
    • Team
  • Works
  • Blog
    • Text
    • Column
  • Contact
  • University
    • Lab
    • Lecture
  • O.F.D.A Home
  • #

© Copyright 2016 O.F.D.A.